Συνέντευξη Δημήτρης Ζωγάνας : Ρίο και Φάληρο ήταν δυο ''μεγάλα σχολεία''!!!

Μου το είπε μόνος του. ''Δούλευα υδραυλικός, μαθητευόμενος και πιτσιρικάς μου λέει και τι νομίζεις, τραγουδούσα βέβαια στο μπάνιο, όταν το φτιάχναμε. Με έβαζε και ο μάστορας ''μικρέ πες μας κάνα τραγούδι'', άλλο που δεν ήθελα εγώ, έπαιρνα μια σωλήνα, τάχα μικρόφωνο και τραγουδούσα''. Και τον πιάνουν τα γέλια στην θύμιση.

Αυτή λοιπόν είναι μια συνέντευξη με τον τραγουδιστή Δημήτρη Ζωγάνα, που τραγουδάει στις πίστες, μικρές και μεγάλες από το 1977 παρακαλώ και συνεχίζει απτόητος. Η συνέντευξη γίνεται στα πλαίσια της απόφασής μας, πρώτον να καταγράψουμε την διασκέδαση της Λάρισας διαχρονικά, με συνεντεύξεις των ανθρώπων που έγραψαν ιστορία στον χώρο και δεύτερον να κάνουμε ουσιαστικά και ερευνητικά αφιερώματα σε όλες τις επιχειρήσεις διασκέδασης, που έβαλαν την σφραγίδα τους στην πόλη της Λάρισας.

-Κύριε Ζωγάνα πως ξεκινά το ''παραμύθι'';
-Ξεκινά από τα 15 μου περίπου. Κληρονόμησα την φωνή από τον θείο μου, τον Πούλιο. Πήρα αρχικά μια κιθάρα και στα πάρτι που κάναμε τότε με βερμούτ, την γρατσούναγα. Στις γειτονιές έκανα καντάδες στα κορίτσια, ήμουν και ερωτιάρης βλέπετε, είχα και φωνή κανταδόρικη. Για το μπάνιο σας είπα. Μια σωλήνα για μικρόφωνο και ψυγαγωγούσα τα μαστόρια, όπου μάθαινα την τέχνη του υδραυλικού. Ψώνιο κανονικό (γελάει). Τι τα θέλετε, ο καλλιτέχνης ένα ψώνιο, με μέτρο, το χρειάζεται, το έχουμε όλοι μας.

-Στα κορίτσια πετύχαινε;
-Ε πάντα πετυχαίνει μια καντάδα, ήταν της μόδας εκείνα τα χρόνια και τα κορίτσια τρελαινόντουσαν!!!

-Και πως αυτό με τον σωλήνα (γελάω, δεν μπορώ) γίνεται επάγγελμα;
-Στα 17 μου τραγουδάω στην Κατερίνη, στην Εκάβη. Ήταν η πρώτη εμπειρία. Συνεχίζω να δουλεύω υδραυλικός βέβαια και αμέσως μετά πάω φαντάρος. Εκεί τραγουδούσα στην Λέσχη Αξιωματικών και σε εκδηλώσεις και προετοίμαζα την φωνή μου με εμπειρίες. Τελειώνοντας, αρχίζει η επαγγελματική μου καριέρα ως τραγουδιστής.

Είναι 1978, πιτσιρικάκι εγώ και ξεκινάω στο Φάληρο με ιδιοκτήτη τον Παναγιώτη Σπανό. Το 1979, καλοκαίρι, πάω στο Ρομάντικα, αναψυκτήριο στην οδό Βόλου. Μεγάλο σχολείο γιατί ήρθαν εκεί στην σαιζόν ο Βασίλης Τσιτσάνης, η Πόλυ Πάνου, ο Νομικός, ο Γερολυμάτος. Μεγαθήρια πραγματικά. Το πρόγραμμα είχε μπαλέτα και κάθε εβδομάδα ο μίμος Σταύροςς Ντάφλας έκανε παρουσίαση ταλέντων. Ήταν η εποχή, που θα έχουμε δει στις ασπρόμαυρες ταινίες, όπου έβγαινε στην πίστα ένας κονφερασιέ και έλεγε ''και τώρα η μεγάλη ντίβα του τραγουδιού τάδε''.
Αμέσως μετά έκανα μία σαιζόν στο Copa Cambana, το υπόγειο στην γέφυρα του Αλκαζάρ με ρεπερτόριο βασικά Νταλάρα και Πάριο, μου ταίριαζαν τα τραγούδια και το ύφος, όπως και σήμερα βέβαια.

-Το Ρίο σας σημάδεψε, είναι γνωστό. Πότε πάτε εκεί.
-Εντάξει το Ρίο και το Φάληρο τρέχουν μέσα στο αίμα μου. Πάω στο Ρίο αρχικά για τρεις σαιζόν 1981-1984. Ξεκίνησα με 4 τραγούδια. Έλεγα στις φίρμες, να πω κάτι παραπάνω; Σιγά σιγά όλα θα γίνουν, μου έλεγαν. Και πραγματικά ανέβηκα τα σκαλοπάτια, πήρα ώρα στην πίστα, με σεβασμό πάντα στους παλαιότερους. Συνέχισα μετά στο Εστορίλ, έκανα Τρίκαλα στην Αλεπού, στον Παλαιόπυργο στα Τζάκια. Και το 1986 παίρνει θέση στην ζωή μου το άλλο ''μεγάλο σχολείο ''το Φάληρο, όπου μένω μια 10ετία, ζώντας και την μεγάλη νύχτα του 1988, που η ΑΕΛ κέρδισε το πρωτάθλημα και το βράδυ ήρθαν να το γιορτάσουν στο Φάληρο. Μαγική βραδιά, αξέχαστη, ατελείωτη!!!
Δυο χρονιές είμαι στο Γκάζι του Νικούδη στην Φαρμακίδου και εκεί γλέντια μεγάλα. Έχω γευθεί την νύχτα σε όλα τα μαγαζιά. Στον Τύρναβο στην Αφροδίτη, στο Συκούριο στην Ριβιέρα, στον Διογένη στην Βόλου, στα καλοκαιρινά μπουζούκια στον Αγιόκαμπο (Βαρελάς κλπ), στο καλοκαιρινό Ρεμπέτικο του Μαργιάνου στην Φαρσάλων, στην Ιφιγένεια, στις Βερσαλλίες του Τσουκανέρη, στο Μοκάμπο, στο Σοκολάτα, στην Μαριάννα (χειμερινό και καλοκαιρινό με Λίτσα Σοροβόλα), στο Αμαντέους και σε αρκετά μαγαζιά εκτός Λάρισας.
Μία χρονιά, μετά το 1982, τραγούδησα στο Παρίσι σε μαγαζί που είχε Έλληνας με μεγάλη επιτυχία στους Έλληνες του Παρισιού. Μέσω μάνατζερ πήγαμε ολόκληρη ορχήστρα από Ελλάδα και στις Βρυξέλλες, στο Lido με Έλληνα ιδιοκτήτη. Μετά πήγα στο Vicky's, όπου τραγουδούσε ο Σώτης Βολάνης και ένα χειμώνα τον βγάλαμε σε διπλανά δωμάτια. Εκεί έγραψε τις πρώτες του επιτυχίες, το ''πόσο μου λείπεις'', που κυκλοφόρησαν δισκογραφικά στην Ελλάδα αμέσως μετά. Στις Βρυξέλλες είχα μεγάλη επιτυχία και αναγνώριση από το ελληνικό στοιχείο. Όπου πήγαινα σε ελληνικά μαγαζιά, με δεχόντουσαν με μεγάλη αγάπη και αποδοχή. Ενδεικτικό είναι ότι 10 χρόνια μετά, ήρθε στο ''After'' στον Αγιόκαμπο ένας κύριος, με πλησιάζει και μου δίνει ένα αποξηραμένο γαρύφαλλο. Ήταν ένα γαρύφαλλο, που του είχα επιστρέψει στο μαγαζί στις Βρυξέλλες και μου το γύρισε 10 χρόνια μετά αποξηραμένο. Έπαθα σοκ πραγματικά!!!
Και συνεχίζω να δουλεύω και σήμερα στην νυχτερινή Λάρισα, με την αγάπη και την εκτίμηση του κόσμου να με συνοδεύει. Τους τιμώ και εγώ βέβαια, έχω μεγάλο σεβασμό στον πελάτη, που θα διαθέσει χρήματα και τον πολύτιμο χρόνο του, για να έρθει να με ακούσει να τραγουδάω.

-Σε όλη αυτήν την μεγάλη πορεία γνωρίσατε ένα σωρό μεγάλες φίρμες. Για πείτε...
-Τι να πω; Όλο αυτό ήταν ένα τεράστιο σχολείο για εμένα. Έμαθα πάρα πολλά δουλεύοντας μαζί τους, δίπλα τους, κάνοντας σεκόντο και δεύτερη φωνή, παρακολουθώντας τον τρόπο που τραγουδούν και κινούνται. Στις Βερσαλλίες, επί Τσουκανέρη, τραγούδησα με τον Ηλία Κλωναρίδη. Τεράστια φωνή. Μου είχε πει ''θα γίνεις καλός τραγουδιστής εσύ''. Στην Ιφιγένεια γνώρισα και τραγούδησα μαζί με τον Καρρά, άνοιγα το πρόγραμμά του (ήθελε να με πάρει μαζί του, αλλά δεν ήθελα εγώ να πάω), τον Γερολυμάτο, τον Φίλιππα Νικολάου.
Στο Ρίο δούλεψα με μεγάλα ονόματα, έφερνε τότε ο Γιάννης Παπαϊωάννου φίρμες συνέχεια. Με Κοντολάζο, Ελένη Δήμου, Ρίτα Σακελλαρίου, Κατερίνα Στανίση (εξαιρετική κυρία), Τζένη Βάνου, Μανώλη Αγγελόπουλο, Αντύπα. Ο Κοντολάζος ήταν πολύ καλό παιδί, ευγενικός. Η Τζένη Βάνου απίστευτη φωνή!! Ο Αγγελόπουλος επίσης. Η Στανίση πολύ καλό κορίτσι, ήταν πολύ θετική με νέα παιδιά.

-Πείτε μου κάποια πράγματα που σας έμειναν από αυτές τις μεγάλες φίρμες.
-Εκτός από τα πιο πάνω, να σας πω επιγραμματικά.
Μια βραδιά τραγουδούσε ο Μανώλης Αγγελόπουλος στο Ρίο. Απέναντι από την πίστα, όπως πάντα, κέρβερος να παρατηρεί τα πάντα ο ιδιοκτήτης ο Γιάννης Παπαϊωάννου ντυμένος στην πένα, όπως πάντα. Πάνω στο κέφι, γυρίζει ο Αγγελόπουλος στην ορχήστρα ενθουσιασμένος ''θα σας πάρω μαζί μου στην Αμερική'' λέει. Γυρίζει και στον Παπαϊωάννου ''θα σε πάρω και σένα μαζί μου''. Του κάνει νόημα ο Παπαϊωάννου και του λέει ''εμένα; είμαι ο ιδιοκτήτης''.
Με τον Αντύπα γίναμε φίλοι. Ερχόταν στο σπίτι μου, παίζαμε μπάλα. Πολύ φιλικός και οικείος άνθρωπος. Του έγραψε πολλά τραγούδια ο Παπαϊωάννου, τεράστιες επιτυχίες και ερχόταν συχνά στο Ρίο, η σχέση τους ήταν στενότατη. Μάλωσαν κάποια στιγμή και για πάνω από 25 χρόνια δεν μιλούσαν, τώρα αποκαταστάθηκαν οι σχέσεις τους.
Μια βραδιά στο Ρίο που τραγουδούσαμε με την Τζένη Βάνου. Ήμασταν και οι δυο κάτω από την πίστα, στον κόσμο. Εγώ έτσι όπως καθόμουν, είχα γυρισμένη την πλάτη στην ορχήστρα. Με βλέπει η Βάνου και στέλνει τον σερβιτόρο να μου πει ''δεν είναι σωστό να έχεις την πλάτη γυρισμένη στον συνάδελφο που τραγουδάει''. Έτσι εκτιμούσαν παλιά.

-Κυκλοφορεί πάντως στην πιάτσα ότι ο Παπαϊωάννου γράφει τραγούδια για τον Αντύπα αυτήν την εποχή (2021). Και για Πανταζή και Γονίδη.
-Ότι ξέρετε, ξέρω, το έχει δηλώσει και ο ίδιος για τον Αντύπα.

-Έχετε δουλέψει όμως για μια σαιζόν ολόκληρη στην Θεσσαλονίκη με την Τζένη Βάνου.
-Ναι, ναι μεγάλο σχολείο και φωνή θεϊκή. Μου έλεγε ''βγες απάνω βρε Τακούλη και πες μας Πάριο''.

-Δηλώνετε ότι τα μεγάλα σχολεία ήταν το Ρίο και το Φάληρο. Τι θυμάστε χαρακτηριστικά από αυτά τα δυο ιστορικά μαγαζιά διασκέδασης της Λάρισας;
-Και τα δυο σημάδεψαν την νύχτα με διαφορετικό τρόπο. Το Ρίο ο Παπαϊωάννου το είχε κάνει κοσμικό κέντρο, οικογενειακό, ερχόταν το ζευγάρι, οικογένειες για διασκέδαση. Αυτός έβαλε το φαγητό το βράδυ και το καθιέρωσε. Κατήργησε το σπάσιμο των πιάτων. Εδώ μαζεύονταν όλη η αφρόκρεμα της Λάρισας. Δημητρακόπουλος, Καντώνιας, ο Ιωαννίδης με την μονάδα παπουτσιών, επιχειρηματίες, βιομήχανοι με τις γυναίκες τους κλπ. Η κουζίνα ήταν εκπληκτική με τον Παπαϊωάννου να είναι καταπάνω, πολύ λεπτολόγος και αυστηρός με την ποιότητα. Ήταν επίσης αυστηρός και επίμονος στις πρόβες. Ατελείωτες πρόβες για να είναι άψογο το πρόγραμμα. Στην πρόβα τζενεράλε ξεκινούσε το πρόγραμμα, ο Παπαϊωάννου καθόταν απέναντί μας, παρατηρούσε, μας διόρθωνε, απαιτούσε τελειότητα. Μην ξεχνάμε ότι, ήταν τραγουδιστής και ότι έγραψε τεράστιες επιτυχίες για Αντύπα, Πανταζή, Δημητρίου και άλλους. Ήξετε τι ζητούσε από τους τραγουδιστές και την ορχήστρα. Και φυσικά η ομάδα των τραγουδιστών ήταν μεγάλη, υπήρχαν μπαλέτα, μέχρι και ο Σαγιώρ ετοίμαζε τις χορογραφίες!!!

Απαιτούσε να αλλάζουμε ρούχα κάθε φορά που βγαίναμε το ίδιο βράδυ, θυμάμαι τα περίφημα σταυρωτά κοστούμια, επώνυμα και κυριλέ. Ο ίδιος ντυνόταν στην τρίχα, που λέμε, επώνυμα ρούχα. Ήταν τελειομανής με όλα. Ο Παπαϊωάννου με το που έμπαινε στο Ρίο, τον υποδέχονταν ο μετρ. Ο ''κος Γιάννης'' για όλους μας, έβαζε το δάχτυλο στο πρώτο τραπέζι, αν έβλεπε σκόνη ''μετρ έλα εδώ, ποιος είναι σε αυτό το πόστο; 200 δραχμές πρόστιμο και μια βδομάδα ρεπό''. Μερακλής άνθρωπος, αφεντικό υπόδειγμα!!! Μας έδινε οδηγίες πως θα κάνουμε δεύτερες φωνές, που είναι δύσκολο πράγμα, πως θα βγαίνουμε στην πίστα, πως θα κινούμαστε. Θυμάμαι φάση. Τραγουδάω εγώ Θέμη Αδαμαντίδη, απέναντι ο Παπαϊωάννου κέρβερος με παρακολουθεί, εγώ έχω κολλημένο το ένα χέρι μου στο ύψος της κοιλιάς (κακιά μου συνήθεια), το βλέπει και μου κάνει νόημα ''κατέβασε το χέρι, κάνε κινήσεις''. Μας βελτίωνε συνέχεια. Θυμάμαι επίσης ότι, έκανε πάντα δώρο σε κάθε μεγάλο όνομα που ερχόταν στο Ρίο. Κιμπάρης!!!

Το Φάληρο ήταν άλλη κατάσταση. Αντροπαρέες βασικά και πιο βαρύ πρόγραμμα. Ξημερωνόμαστε. Πιατοθύελλα κυριολεκτικά, βουνά τα πιάτα, ξοδεύτηκαν περιουσίες ολόκληρες από καψούρηδες. Υπήρχε πελάτης που κάθε βράδυ μου ζητούσε την ''Ταραχή'' του Πανταζή και το ''Θα εκραγώ'' του Βαρδή. Τα πιάτα βουνά, τα λουλούδια βουνά, οι σαμπάνιες κασόνια ολόκληρα. Και τέτοιοι ήταν πάρα πολλοί. Λαϊκός κόσμος. Εδώ έβγαζε ο καθένας την κάψα του, τους έρωτες και τους χωρισμούς. Υπήρχαν παρέες, που ξόδευαν σε μια βραδιά καψούρας, ότι είχαν πάνω τους από χρήματα. Ήμουν πολλές φορές παρών, που πλήρωναν με τον χρυσό τους βαρύ σταυρό, έφερναν χρυσές λίρες μαζί τους, που τις ''σκότωναν'' πάνω στη καψούρα με σαμπάνιες και βουνά πιάτα και λουλούδια. Και την άλλη ημέρα πάλι με λίρες στην τσέπη.

Και τα δυο μαγαζιά ήταν γνωστά σε όλη την Ελλάδα. Πέρασαν από αυτά σχεδόν όλες οι μεγάλες φίρμες, αλλά και πάρα πολλοί ηθοποιοί και επώνυμοι και λεφτάδες, που έρχονταν Λάρισα για να τα σπάσουν, να γλεντήσουν, όπως δεν εύρισκαν πουθενά αλλού. Πέρασε όλη η Ελλάδα από εδώ, ήμασταν σημείο αναφοράς.

-Κάνατε μια μεγάλη πορεία κ. Ζωγάνα. Πως αισθάνεστε για όλα αυτά τα χρόνια;
-Κοιτάξτε. Πέρασα από όλα τα μαγαζιά. Τα μεγάλα, κυριλάτα αλλά και από τα πιο μικρά. Είμαι χορτάτος και ικανοποιημένος από όσα έκανα. Είμαι ευχαριστημένος, που ακόμη είμαι στον χώρο, τραγουδάω, με αγαπάει ο κόσμος, τον οποίο και ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου, για όλα αυτά τα χρόνια που συναντιόμαστε. Η Λάρισα με αγαπάει ακόμη, με τιμάει και την τιμάω.

-Αν θα θέλατε να ευχαριστήσετε κάποιους για την πορεία σας, αυτούς και αυτές που ήταν φάροι και αρωγοί, τι θα αναφέρατε;
-Ο Γιάννης Παπαϊωάννου του Ρίο. Όποιος μαθήτευσε δίπλα του ήταν τυχερός. Δάσκαλοί μου ήταν η Λίτσα Πουλέα που είναι και φίλη μου και με βοήθησε πολύ, ο Τάκης Κωτσόπουλος, ο Σταύρος Λάμπρου, ο Μίμης Γκιουλέκας, ο Σωτήρης Βόπης, ο Ηλίας Μακρής. Οι μαέστροι που τότε ήταν αστέρια και ήξεραν πως να κάνουν πρόγραμμα. Ο Τάκης Ζαρκαδούλας για παράδειγμα, μεγάλη μορφή στην νύχτα της πόλης, μεγάλος μαέστρος, άνθρωπος και φίλος, με βοήθησε πολύ. Ο φίλος πια και αδελφός, μπορώ να πω, Γιώργος Νταναβάρας, μουσικός από τους λίγους και ακριβούς συμπαραστάτες αυτά τα χρόνια.
Με τους πελάτες επίσης είχα τότε μεγάλο δέσιμο. Με τιμούσαν, με καλούσαν στα σπίτια τους, να μου κάνουν το τραπέζι. Υπήρχε αλληλοεκτίμηση και σεβασμός.

-Δεν μπορώ, παρά να κλείσω με αυτό. Είναι γνωστό ότι τραγουδήσατε στο ''Να η ευκαιρία'' με Κατσαρό κλπ. Πήρατε 49 με άριστα το 50. Σας είπε ο Κατσαρός να πάτε στην Αθήνα, αλλά προτιμήσατε να μείνετε εδώ. Μετανιώσατε; Νιώθετε να χάθηκε μια μεγάλη ευκαιρία;
-Δεν το ξέρω αυτό. Το ίδιο περίπου έκανα και με τον Καρρά, που μου ζήτησε να πάω μαζί του στο πρόγραμμά του και εγώ προτίμησα να μείνω Λάρισα. Είχα ξεκινήσει να περνάω καλά έως πολύ καλά και δεν θέλησα να ρισκάρω. Πιθανά να έκανα πάλι το ίδιο, αν ξαναγυρνούσαμε την ''ταινία'' της ζωής μου (γελάει). Δεν μετανιώνω.

-Ευχαριστώ πολύ κ. Ζωγάνα, ήταν πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση.
-Και εγώ ευχαριστώ. Νομίζω είπαμε ενδιαφέροντα και ιστορικά πράγματα, που θα μάθουν οι νεώτεροι και θα νοσταλγήσουν οι παλιότεροι.

*όλες οι φωτογραφίες και τα αποκόμματα από δημοσιεύματα εφημερίδων της εποχής είναι από το προσωπικό αρχείο του Δημήτρη Ζωγάνα και τον ευχαριστούμε πολύ για την παραχώρηση, για τις ανάγκες της συνέντευξης.

και μία φωτογραφία εγώ με τον Ζωγάνα από γλέντι...